Da nije bilo tragičnih događaja 90-ih godina, Andrićev roman Na Drini ćuprija bi u svijesti većine čitalaca svjetske književnosti konačno postao istorijski tekst. A sa njim takođe i scena poput nabijanja na kolac Radisava. Kroz najnovije diskusije Andrić je ipak ponovo dostigao neočekivanu aktualnost – i to upravo u tom komercijalnom smislu bez kog književnost danas teško može opstati na tržištu: kao književnost povodom…

Povodom jubilarnog rođendana, dodjele nagrade ili značajnog istorijskog događaja. Pri tome se neminovno javi sjećanje na obrazloženje pri dodjeli Nobelove nagrade, u kome je Stalni sekretar Švedske akademije A. Osterling Andrića slavio kao zastupnika jednog jezičkog regiona koja se do tada nije javila na listi laureata.

Recepcija drugog ovdje razmotrenog autora jedva da je bila drugačija u posljednje dvije decenije. I Selimovićevo djelo je naišlo na široko interesovanje čitalaca prije svega u onim krugovima, koji se interesuju za totalitarne stukture i njihove korijene na Balkanu.Bez sumnje takva aktualnost u osnovi ne govori protiv njenih producenata. Kako Andrića tako i Selimovića (posebno u romanu Tvrđava) okružuje time u mnogo većoj mjeri auta proroka. I uprkos tome došao je trenutak da se oba pisca (a sa njima i čitav niz autora iz bivše Jugoslavije) ponovo u dubljem smislu čitaju kao aktuelni autori.

Jer forma aktualnosti počiva na tome, da su oni samo djelimično podređeni svom vremenu i prostoru. Ovoj perspektivi je posvećena većina ovdje sjedinjenih članaka. Andrić i Selimović se tako pokazuju kao autori koji u opšteljudskom smislu pitaju koja je uloga individue u etničko-religioznoj zajednici ili državno organizovanom društvu. I u toj mjeri su obojica autori koji u prvom redu pripadaju čitaocu.